انواع ژئوممبران و کاربرد ژئوممبران
ژئوممبران (geomembrane) غشاء نفوذ ناپذیر در مقابل سیالات (عایق در مقابل رطوبت و گاز) است که طی فرآیند تزریق مواد پلیمری مذاب از فک دستگاه تزریق (Extrusion) به محل نصب حمل می شود.
رولهای ژئوممبران را در محل نصب باز کرده و پانلهائی از این غشاء نفوذ ناپذیر را در کنار هم قرار داده و معمولا از طریق جوش حرارتی بهم متصل می نمایند.
می توان گفت به لحاظ وسعت طیف، یعنی انواع موجود در بازار و همین طور کاربردهای گوناگونی که از آنها انتظار میرود، آنها گوی سبقت را از انواع دیگر ژئوسنتتیک ها ربوده اند.
همچنین می توان به طرق مختلف این کالا را دسته بندی کرد. یکی از معمول ترین این روشها، دسته بندی بر اساس مواد اولیه تشکیل دهنده و خصوصیات بارز آن ماده و روش دیگر دسته بندی بر اساس شکل و ساختار آنهاست.
دسته بندی ژئوممبران بر اساس ماده اولیه :
1- ژئوممبران از جنس پلی اتیلنی :
پلی اتیلن (PE) مقاومت شیمیائی خوبی در مقابل مواد اسیدی و قلیایی دارد، همچنین با افزودن مقاوم کننده هائی نه چندان گران می توان دوام آن در مقابل UV خورشید و اکسید کننده هائی محیط را نیز افزایش داد. انعطاف نه چندان زیاد اما برای عایق بندی در سطوح وسیع قابل قبولی دارد. فرآیند تولید پلی اتیلن ساده نسبتا” ارزان است.
موارد فوق باعث شده است ژئوممبران پلی اتیلنی شناخته شده ترین نوع بوده و با در نظر گرفتن مسائل فنی و اقتصادی در بسیاری از کاربردها نظیر احداث حوضچه های نگهداری فاضلاب، لندفیلها، پوشش سیستم های ؟ یابی و مخازن ثانویه مواد هیدروکربنی انتخاب بهینه محسوب شود.
- نکته مهم: هر چند کرنش حد گسیختگی ژئوممبران پلی اتیلنی ۷۰ درصد است اما باید در نظر گرفت که مقدار کرنش حد الاستیک این مصالح حدود ۱۵ درصد می باشد و بعد از این حد، خواص باربری مناسبی ندارد.
پارامترهای مهم در کنترل کیفیت ژئوممبران پلی اتیلنی :
- مقاومت در مقابل UV
- یکنواختی ضخامت در تمام سطح
- دوام حرارتی
- کرنش
- مقاومت شیمیائی
2- ژئوممبران نوع PVC
انعطاف بسیار زیاد ژئوممبران PVC به خاطر وجود مواد روان کننده در ترکیب شیمیائی آن است. در صورتی که فرمولاسیون دقیق و صحیحی در تولید PVC رعایت نشود، روان کننده های فوق الذکر دوام زیادی در شرایط محیطی نخواهد داشت. می توان چنین نتیجه گرفت که ساخت Geomembrane PVC باید با فرمولاسیون دقیق و توسط تولید کنندگان حرفه ای صورت پذیرد.
از سویی در صورتی که به درستی فرموله و تولید شود، بخاطر خواص عالی تنش – کرنش (حفظ تمام مقاومت کششی تا کرنش حدود ۳۰ درصد) و انعطاف فوق العاده، از جمله بهترین انواع ژئوممبران برای کاربردهای هیدرولیکی مانند ساخت مخازن ذخیره آب، آب بندی سدها، تونلهای تحت فشار، استخرهای شنا و سقف ساختمانهای مسکونی و صنعتی می باشد.
- نکته مهم: Geomembrane PVC دارای مقاومت شیمیائی بالایی نیست و بهتر است مجاورت فاضلاب و هیدروکربن ها مورد استفاده قرار نگیرد.
پارامترهای مهم در کنترل کیفیت :
- دوام در مقابل UV
- دوام در مقابل آلودگی هوا و لکه ها (کاربردهای خاص )
- کیفیت لایه سطحی (لمینیت) در کاربردهای خاص
- خواص تنش
- کرنش
3- ژئوممبران پلی پروپیلن :
پروپیلن (PP) را می توان حدود سطحی بین پلی اتیلن و PVC دانست. پلی پروپیلن از نظر مقاومت شیمیائی به پلی اتیلن نزدیک است و از نظر انعطاف و خواص تنش – کرنش به PVC شباهت دارد. بنابراین از ژئوممبران پلی پروپیلن می توان در شرایطی استفاده کرد که به هر دو خاصیت فوق بطور همزمان نیاز داشته باشیم.
دسته بندی ژئوممبران ها بر اساس شکل و ساختار :
معمولی: ورق ژئوممبران در شرایطی معمولی در هر دو رویه خود کاملا” صاف می باشد، از یک لایه تشکیل شده و هیچ فرآیند اضافه ای بعد از (اکستروژن) و قبل از رول کردن روی آنها انجام نشده است.
1- ژئوممبران مضرس :
در این نوع جهت افزایش اصطکاک ژئوممبران با سطح زیرین آب قشری از مصالح خاکی یا شنی یا بتنی که روی آن ریخته می شود، یکی از رویه ها یا هر دو رویه را یا روشهائی گوناگونی مضرس (Textured) می کنند.
این فرآیند خصوصا” برای ژئوممبرانهای نه چندان منعطف ( مثل پلی اتیلنی) در افزایش ضریب اصطکاک با سطوح تماس زیر و روی ژئوممبران موثر است.
2- ژئوممبران گیره دار :
نوعی دیگر که پس از تزریق روی یک سطح آن گیره هائی به اشکال مختلف مانند T ، ؟ یا V تعبیه می شود. این نوع عمدتا” برای حفاظت از بتن (Concrete Protection) در مقابل مواد شیمیائی مضر برای بتن و یا جریان سیالاتی که موجب فرسایش در سطح بتن است، مورد استفاده قرار می گیرد.
3- ژئوممبران چند لایه :
سیستم تولید چند لایه از طریق تزریق همزمان لایه های متفاوت (Coextrusion) یا اجرای لایه های اضافی بعد از تزریق (Lamination) امکان تولید ژئوممبران یا رنگ متفاوت یا طرح های زیبا در سطح را ایجاد می کند. همین طور می توان موادی که خواص شیمیائی یا مقاومت خاص را دارند به صورت قشری نازک در سطح آنها اضافه نمود.
ژئوکمپوزیت :
ترکیبی از ژئوممبران با ژئوتکستایل آن را در مقابل ضربات مقاوم می سازد و یا قراردادن شبکه ای از الیاف مقاوم در مقابل کشش در بدنه ژئوممبران باعث می شود مقاومت کششی آن افزایش یابد و در کاربردهای خاص نظیر عایق شدن سقف و استخرهای شنا، خواص ویژه مقاومتی را پدید بیاورد.
نصب ژئوممبران :
نصب ژئوممبران (Installation) عبارتست از تبدیل رولهای آن به غشائی یکپارچه که به عنوان عایق رطوبتی بتواند مانع از عبور سیالات شود.
- مراحل زیر در نصب ژئوممبران ها رعایت می شود:
- آماده سازی بستر
- تعیین چیدمان
- برش کاری
- پهن کردن و اتصال اولیه
- جوش کاری
- تست
- بهره برداری
- ترمیم
کلیه مراحل فوق دارای اهمیت هستند و عدم توجه مناسب به هر بخش می تواند کل کار نصب را دچار مشکل نماید. جوش کاری ژئوممبران ها معمولا” توسط دستگاههای جوش حرارتی خودکار که لبه پانل های مجاور را حرارت و فشار بهم متصل می کند انجام می شود.
کیفیت خطوط جوش اجرا شده می تواند بصورت غیر مخرب و با روشهائی نظیر تزریق هوای فشرده و یا ایجاد خلا (Vacuum test) کنترل گردد.
همچنین روشهای تست مخرب نظیر تست برش (Shear test) و تست جدا شدگی (Peeling) روی خطوط جوش نمونه یا نمونه های اخذ شده در محل قابل انجام است.
می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و مشخصات محصولات موجود و خرید ژئوممبران و قیمت هر متر مربع، با دپارتمان فنی آرکا از طریق صفحه تماس با ما و یا با کلیک بر روی ارتباط برقرار نمایید.